14 Ιουνίου 1987 -14 Ιουνίου 2017: 30 ΧΡΟΝΙΑ!

14 Ιουνίου 1987: Τελικός Eurobasket: ΕΛΛΑΣ – ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ 103-101.

Οι βολές του Αργύρη Καμπούρη είναι οι πλέον ιστορικές στην πορεία του ελληνικού μπάσκετ. Του Λιβέρη Ανδρίτσου όμως οι πλέον σημαντικές! Και δεν ήταν μόνο αυτές…

Κάθε γεγονός, κάθε καλογραμμένη ιστορία απαρτίζεται από πρόσωπα και εικόνες. Ήρωες που διαδραμάτισαν ρόλο σ’ ένα σχεδιασμένο περιβάλλον. Πολλοί εξ αυτών αφανείς. Τους οποίους για κάποιο αδιευκρίνιστο λόγο λησμονούμε.

Ανήμερα της 14ης Ιουνίου η κουβέντα δεν θα ήταν δυνατόν να καταλήξει πουθενά αλλού πέρα από τον τελικό του Ευρωμπάσκετ του ’87 κόντρα στους παντοδύναμους Σοβιετικούς. Σε μια άλλη Ελλάδα, την Ελλάδα της ευημερίας, σ’ ένα άλλο ΣΕΦ, όχι των καπνογόνων και των φωτοβολίδων.

Μοιάζει με χθες ο μεγάλος αγώνας κι ας μεσολάβησαν 30 χρόνια. Τίποτα δεν μας σταμάτησε, το γράφει και ο Γιάννης Φιλέρης που έζησε κάθε αγώνα από το γήπεδο, μύριζε τον ιδρώτα των διεθνών, άκουγε την ανάσα τους.

Ποιος αγνοεί τη ραψωδία του Γκάλη ή την ηγετική φιγούρα του Γιαννάκη; Ποιος δεν θυμάται την αρχοντιά του Φάνη και η επιβλητικότητα του Φασούλα; Ποιος δεν έχει αποτυπωμένες στο μυαλό του τις βολές του Καμπούρη. Εκείνες τις 2/2 από τη γραμμή, μετά το… νότισμα των δαχτύλων, που έγραψαν τις τελευταίες δυο λέξεις στο μύθο. Ήταν το τέλος, ανατριχίλα.

Μα, για στάσου. Σαν ένα κομμάτι να λείπει από τη γωνιά του τελειωμένου παζλ. Σαν να έχουν αφαιρεθεί λεπτά από το review της μετάδοσης του Φίλιππα Συρίγου. Πατάμε rewind στο βίντεο AKAI που ήρθε από την Αμερική και γυρίζουμε πίσω την χιλιοπαιγμένη VHS ταινία.

Προτού καν αρχίσει η πιο ιστορική παράταση που έχει παίξει εθνική ομάδα – άντε μαζί μ’ εκείνη κόντρα στην Τσεχία στο EURO του ’04. Τότε που στο δίλεπτο για τη λήξη αποβάλλεται με πέμπτο φάουλ ο Παναγιώτης Γιαννάκης. Αδίκως, αλλά αυτό είναι αλλουνού Σαντσίς ευαγγέλιο.

Στη θέση του ο Λιβέρης Ανδρίτσος, σ’ ένα σχήμα από τον Πολίτη με τρεις δίμετρους ταυτόχρονα στο παρκέ. Έμπνευση, διαύγεια, τύχη, μαγκιά; Λίγο απ’ όλα μάλλον, καθώς ο φόργουορντ του Παναθηναϊκού, ένα από τα ποιοτικότερα ψιλόλιγνα 3άρια της εποχής, αποδεικνύεται καθοριστικός χωρίς να προσελκύσει τα βλέμματα. Ο ήρωας που έμεινε στη σκιά, ο ρόλος που απογείωσε το σενάριο, το χρώμα που έλαμψε τον καμβά.

Οι δικές του βολές στα 36” από την τελευταία κόρνα εκτελούνται σαν να μην τρέχει τίποτα, σαν να μην κρέμεται από τα χέρια ένα έθνος. Είναι εύστοχες και αυτές που ορίζουν το 89-89 και ολοκληρώνουν την αναπάντεχη ανατροπή της Εθνικής, παρά το άστοχο λέι απ του Ιωάννου και πριν από το εκπρόθεσμο φινάλε των αντιπάλων. Βολές εξόχως πιο σημαντικές για την εξέλιξη του τελικού από τις αλησμόνητες του Καμπούρη.

Χωρίς αυτές στο δίχτυ και με την επίθεση στα 30”, πιθανολογούμε πως η ιστορία θα είχε γραφεί από την ανάποδη. Ο Γκάλης δεν θα έφτανε ποτέ τους 40 πόντους, η συνεργασία με τον Φάνη δεν θα είχε καταγραφεί στα σήματα αθλητικών εκπομπών, ο Θανάσης Κρεκούκιας, ο περίφημος τύπος που επιχειρούν να συνεφέρουν, δεν θα λιποθυμούσε, ο Ανδρέας, η Μελίνα, ο Κίμωνας του ΠΑΣΟΚ, ο Πάριος δεν θα πανηγύριζαν τόσο έξαλλα.

Ο Ανδρίτσος ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση την κατάλληλη στιγμή. Άρχισε τη “φρέσκια” παρουσία του στον τελικό με αμυντικό ριμπάουντ, έβγαλε τον Κατσένκο με πέμπτο φάουλ, βρήκε στόχο από τη γραμμή των βολών κι έστειλε το ματς στο έξτρα πεντάλεπτο κρατώντας ζωντανό το όνειρο.

Μέχρι δε ν’ αναλάβει δράση ο “Νικ”, ήταν στυλοβάτης. Δικοί του οι πόντοι για το 95-96 (2/2 βολές) δικοί του και για το εξαιρετικά κρίσιμο 97-98 (κλασικό σουτ με ταμπλό) που χάρισαν αυτοπεποίθηση σε παίκτες – κερκίδα. Έκοψε επίσης τον Βάλτερς, καθαρά ασχέτως αν χρεώθηκε με φάουλ, κι έσωσε μια χαμένη μπάλα στην τελική γραμμή σημαδεύοντας τα πόδια του Ταρακάνοφ.

Είχε, αποδεδειγμένα πια, κρατήσει το καλύτερο για το τέλος, αφού ήταν η πιο γεμάτη εμφάνισή του στη διοργάνωση με 10 πόντους και κυρίως κρίσιμες αποφάσεις στο τελευταίο σκέλος του αγώνα. Δεν ήταν ο από μηχανής θεός μιας αρχαίας παράστασης, αλλά ο πολυμήχανος της ελληνικής στρατιάς. Εκ των ελευθερωτών μεταφράζοντας καταχρηστικά το όνομά του.

Ο Λιβέρης Ανδρίτσος με τον ΕΣΠΕΡΟ στο γήπεδο του Μίλωνα.

Αριστερά ο Θοδωρής Φουστάνος. Δεξιά ο Κυριάκος Καρυπίδης.

Ο Λιβέρης Ανδρίτσος με τον ΕΣΠΕΡΟ στο γήπεδο του Σπόρτιγκ,

στο νικηφόρο μπαράζ ανόδου με τον ΜΙΛΩΝΑ (Απρίλιος 1982).

Δεξιά ο Κυριάκος Καρυπίδης. Στο βάθος ο Βασίλης Απτόσογλου.